بررسی واژه های عمومی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی

با گذشت نزدیک به هفت دهه از تأسیس نخستین فرهنگستان در ایران، تاکنون بررسی جامعی درباره واژه های مصوب فرهنگستان های متولی امر واژه گزینی در گذشته و حال صورت نگرفته و لذا هنوز بسیاری از مسائل نظری و مشکلات عملی این کار به درستی طرح نگردیده است. هدف این تحقیق نقد علمی اصول و ضوابط واژه گزینی فرهنگستان سوم (فرهنگستان زبان و ادب فارسی) و بررسی دقیق موانع پذیرش واژه های عمومی مصوب آن است. روش اتخاذ شده در این پژوهش دارای دو ویژگی است: همزمانی و درون زبانی. منظور از همزمانی این است که زبان فارسی نه در گذر زمان بلکه در شکل امروزی آن در نظر گرفته شده است و مراد از درون زبانی این است که در بررسی واژه های مصوب، عموماً به ساختار واژه ها و نیز روابط معنایی واحدهای زبان نسبت به یکدیگر در درون نظام زبان توجه شده و عوامل برون زبانی یعنی موانع و محدودیت های مختلف اجتماعی و روانی دخیل در پذیرش یا عدم پذیرش نوواژه ها کمتر مطرح شده است. در این تحقیق ابتدا اصول و ضوابط واژه گزینی فرهنگستان مورد تحلیل قرار گرفته و اصولی تکمیلی جهت رفع کاستی های این ضوابط پیشنهاد شده است. سپس کلیه واژه های عمومی مصوب فرهنگستان از دیدگاه دستوری، معنایی و کاربردشناختی و با توجه به اصولی و معیارهای مذکور بررسی و نقد شده است